Vanaf de Museummolen naar de nabijgelegen rotonde in de N243. Dit is FK27. Ga hier richting FK01 over de Molendijk

Het Wilhelminagemaal is een elektrisch poldergemaal uit 1929 samen met 3 andere elektrische gemalen namen zij het werk van 17-eeuwse windmolens over. In tegenstelling tot veel andere droogmakerijen heeft de Schermer geen gebruik gemaakt van stoomgemalen. Maar ook deze elektrische gemalen zijn al weer vervangen door nieuwere gemalen. Naast het Wilhelminagemaal staat nu het Beatrix gemaal.

Het Noorderpolderhuis is het voormalige waterschapshuis van het Waterschap Schermeer. Hier vergaderde het bestuur, de dijkgraaf en de heemraden. Ter vermaak is er een kegelbaan bijgebouwd. Het is een Rijksmonument dat niet is opengesteld voor publiek, behalve op de openmonumenten dagen.

Bij de witte voet-fietsbrug gaat u over de Ringvaart LA. U rijdt nu door de Mijzenpolder richting Ursem. Hier wordt even afgeweken van de FK-route. Het dorp Ursem ligt in het oude land van West-Friesland.

Een unieke polder van ruim 600 hectaren. Eigenlijk is het een restant van het middeleeuwse laagland van Holland. Het heeft een historische landschap structuur van meer dan 1000 jaar. Toen de Beemster en de Schermer nog uitgestrekte meren waren werd er in de Mijzenpolder al geboerd. Nu ligt land ongeveer 2 meter beneden NAP.

De drassige weilanden zijn een eldorado voor de weidevogels vooral omdat hier een goede samenwerking is tussen de boeren en Staatsbosbeheer. Samen trachten ze het unieke veenweidegebied te bewaren. Grutto’s, Kieviten, Tureluurs, Scholeksters op de weilanden. Slobeenden, Wilde eenden, Krakeenden in de sloten. ‘s Winters smienten en diverse ganzen soorten.

Bij Ursem gaat u links af de brug over naar het dorp. Hier direct weer links en vlak voor de volgende brug RA. Richting FK1. Over de Drechterlandsedijk naar FK2 in Rustenburg. Hier na de ophaalbrug over de sluis links naar FK52. In Rustenburg kunt u het restaurant de Gouden Karper bezoeken.

Over de Noordschermerdijk rijdend ziet u rechts de 3 strijkmolens van Rustenburg.

De drie molens langs de ringvaart hebben geen functie meer voor de waterhuishouding. Vroeger dienden deze zogenaamde strijkmolens er voor om het water van de Raaksmaatsboezem in de Schemerboezem te malen. Het verschil in peil was ongeveer 40 centimeter. In de jaren 40 van de vorige eeuw is het peil hier gelijkgetrokken en waren de molens overbodig. Gelukkig zijn ze niet gesloopt maar gerestaureerd en in gebruik als woonhuis. Een sieraad voor het polderlandschap.

Over de Richting FK52 Oterleek.

Een bijzondere molen, want als enige in dit land vol molens maalt zij graan in plaats van water. Al vanaf waarschijnlijk 1633 heeft in Oterleek een molen gestaan. In 1963 is het maalbedrijf gestopt en werd de molen verkocht aan de gemeente. Die heeft hem in 1974 overgedragen aan Stichting De Schermer Molens. De molen is tegenwoordig in beheer bij De Raphaelstichting, die de molen en een bakkerswinkel in de naastgelegen schuur runt met behulp van verstandelijke gehandicapten. De molen draait en maalt regelmatig.

Richting FK79 Stompetoren. Je verlaat de slingerende dijken en gaat verder langs kaarsrechte wegen en sloten door een wijds landschap dat achter een tekentafel is ontworpen en later uitgevoerd.

Stompetoren heeft zijn naam gekregen omdat er toren stond zonder spits. Richting FK78 Zuidervaart.

U bent hier op het kruispunt van de twee hoofdvaarten van de Schermer. Omdat de Schermer een diepe polder was konden de molens het water niet in een keer de ringvaart inmalen. Er werd een tussenstap gemaakt middels de Noorder-en Zuidervaart. Hierlangs stonden molens, een paar honderd meter het land in, die het water vanuit de poldersloten naar deze binnen boezem maalden.

Aan de noord en noordoostkant van de Schermer stonden dan molens die het water in 2 gangen naar de ringvaart maalden. Het water moest wel 4 meter hoger de ringvaart in.

Langs de Noorder- en Zuidervaart staan populierenbomen. Deze ranke en slanke bomen staan mooi in het landschap. Je hoort ze steeds ruisen in de Hollandse wind. Hieraan danken ze ook hun naam.

De Romeinse naam voor populier is populus. Er wordt wel gesuggereerd dat is afgeleid van de term vox populi. De stem van het volk, zoals het geroezemoes op het marktplein, klinkt als het ruisen van deze bomen.

Overal langs de polderwegen staan de stolpboerderijen. In Noord Holland is deze Pyramide vormige boerderij overal aanwezig.

Vanaf ongeveer 1550 worden ze gebouwd. Er was steeds meer behoefte aan een grote graan en hooi opslag. Een groot en hoog vierkant van heel dikke palen met een hoog schuin dak van stro. De manshoge buiten muren van steen of hout. Alles onder één dak, het vee, de schuur, het hooi en het woonhuis. In de Schermer zijn er ongeveer 250 gebouwd.

Het zijn statige gebouwen die het landschap sieren. De daken waren bedekt met riet. Langs de randen dakpannen voor het opvangen van het hemelwater. In de voorgevel werd ter versiering ook van dakpannen gebruik gemaakt. Hoe rijker de boer hoe meer dakpannen in de spiegel. Bij veel boerderijen werden boomgaarden aangeplant. Zogenaamde hoogstamboomgaarden met diverse fruitsoorten. Appels peren en pruimen. Onder de bomen grazen geiten en schapen. Soms is er een aparte sloot om de boomgaard gegraven. Na de oorlog zijn veel hoogstam fruitbomen gerooid en vervangen door laagstam bomen.

Tegenwoordig worden deze oude rassen weer aangeplant. Hierin broeden soms steenuilen.

Van FK77 en vandaar naar FK76 Hier gaat u heel even richting FK56 maar na 2 honderd meter gaat u niet links over de brug maar RA over de Blokkerweg.

U rijdt langs de Poldermolen K. en aan het eind van de weg gaat u LA de Schermerdijk op. Hierachter ligt het Alkmaardermeer. U volgt FK57, FK58 door West Grafdijk en FK80 Driehuizen.

Driehuizen is een heel oud dorp aan de rand van het Schermereiland tussen de meren van de Schermer en de Beemster. Bij het restaurant de Vriendschap kunt u een bootje huren en door de Eilandspolder varen.

De Eilandspolder is een oude veenpolder met grasland, natuurlijk ontstane meertjes en verlandings vegetaties. Het gebied is als veenweidegebied van groot belang voor de weidevogels die er broeden en ‘s winters als voedselgebied voor eenden en ganzen.

Er komen echter ook belangrijke verlandings vegetaties voor. De Eilandspolder is een uniek veenweide gebied. In het riet hoor je in het voorjaar de karekiet en de rietzanger.

Vanaf FK80 in Driehuizen naar FK81.Hier raakt de droogmakerij de Schermer even uit beeld.

U rijdt nu over nog oudere dijken in de Eilandspolder, de Korendijk en de Kopdammerdijk. Richting FK82 Grootschermer, hier richting FK27

In Grootschermer staat op het kruispunt in het dorp van de Kopdammerdijk en het Noordeind het voormalige Raadhuis van de gemeente. Gebouwd rond 1639 en vele malen gerestaureerd. Het lijkt op de raadhuizen van Graft en De Rijp.

Sierlijke trap- en klokgevels. Boven de hoofdingang een gevelsteen met een afbeelding van een haringbuis met daarboven Vrouwe Justitia.

Op het plein staat een beeld van Nic Jonk, beeldend kunstenaar uit Grootschermer

U verlaat Grootschermer via een brug over de Schermerringvaart. Vlak bij de brug aan het Haviksdijkje 5 heeft de Stichting Nic Jonk een beeldentuin en museum van deze bekende kunstenaar.

Het laatste gedeelte van de route gaat weer over Ringdijk van de polder. Vlak voor de rotonde links de Museummolen aan de Noordervaart, het startpunt en eindpunt van de fietsroute.